Cây bàng đại hải hay còn được gọi là cây lười ươi, cây đười ươi, cây thạch;… Người ta hái trái chín trên cây, sau đó lấy hạt phơi khô làm dược liệu. Dùng dần cho cả năm. Hạt có hình bầu dục, giống như một quả trám.
Mô tả cây bàng đại hải
Cây bàng đại hải là một cây thuốc quý. bàng đại hải là một cây to, cao 30-40m, thân có thể cao 10-20m mà chưa phân nhánh, đường kính thanh 0.8-1m. Lá đơn, nguyên hay xẻ thùy, mặt trên màu lục, mặt dưới nâu hay ánh bạc, dàu 18-45m, rộng 18-24cm, cuống dài. Hoa nhỏ, không cuống, họp từng 3-5 thành chùy ở đầu cành.
Mỗi hoa cho 1-2 quả đại, dạng lá,hình trứng hay hình giống như đèn treo, do đó có tên lychophor, dài 12-16cm, rộng 4-5cm ở phần rộng nhất của phía dưới quả. Màu đỏ hay màu nhạt, mặt trong ánh bạc, với 4-5 đường gân nổi rõ. Một hại dài 2.5cm, rộng 14-16mm, dày 5-7mm.
Thịt quả gồm 3 lớp: Lớp ngoài mỏng, lớp giữa dầy mẫm, gồm những tế bào họp thành chuỗi chứa chất nhầy, lớp trong nhẵn và màu trắng nhạt. Lá xuất hiện vào tháng 3-4 và rụng vào tháng 1, hoa xuất hiện vào tháng 3-4 trước khi lá phát triển.
Bàng đại hải có ở đâu?
Quả xuất hiện vào cuối tháng 4 đầu tháng 5 và mở ra trước khi hạt chín. Khi chín quả đại tách ra, hạt còn lại thường nhầm là quả, có hai cánh, thực tế chỉ là hai thùy dạng lá của quả đại
Bề mặt có màu nâu sẫm hoặc nâu vàng sẫm với kết cấu không đồng đều. Để làm thạch và nước giải khát, sau khi lấy hạt về ngâm hạt trong nước để hạt nở to gấp 8 – 10 lần hạt, nước sền sệt, màu nâu nhạt, hơi hăng và mát. Lá non để nấu canh.
Chất nhầy của hạt cũng được sử dụng như một loại thuốc để điều trị các vấn đề về đường ruột và bệnh đường ruột. Đại bàng hải này có nhiều ở miền nam Việt Nam và nhiều nước khác ở Đông Nam Á (như Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan và Indonesia).
Theo đông y,y học cổ truyền, quả bàng đại hải có vị ngọt, tính bình; ích khí, đại tràng có tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, nhuận họng, giải độc. Dùng thích hợp cho người ho khan, không có đờm, đau họng;khản tiếng, thổ huyết (người bệnh sốt nhẹ, ra mồ hôi trộm về chiều).
Sau đây là những cách chữa thường dùng:
Hiện nay công dụng chủ yếu của vị thuốc này là mát và nhuận. Chỉ cần 4-5 hạt vào một lít nước là đủ có một thứ nước sền sệt như thạch; thêm đường vào mà uống trong trường hợp ho khan không đờm, cổ họng sưng đau, viêm đường tiết niệu ngày dùng 2-5 hạt; cho vào cốc nước nóng, chờ một lúc cho hạt nở ra; thêm đường vào cho đủ ngọt chia nhiều lần uồng trong ngày.
Chữa viêm họng, ho khan không đờm, khản tiếng, nóng trong, chảy máu cam: 3 quả bàng, mật ong 15ml. Uống nước đun sôi thay cho trà.
Chữa ho khan, không rõ tiếng, rát họng, sưng lợi: quả bàng 5 quả, cam thảo 3g. Sắc uống thay cho trà. Nếu người già hoặc trẻ em uống có thể cho thêm một chút đường.
Chữa chảy máu cam ở trẻ em: Bàng đại hải dùng 2-5 hạt sao vàng, nấu trong ngày cho trẻ uống.
Chữa viêm họng và viêm amidan cấp: bàng đại hải 5g, địa cốt bì 5g;mạch môn đông 5g, cam thảo 3g. Đun với nước sôi uống nhiều lần thay trà. Hoặc dùng bài:bàng đại hải 5g; Bồ công anh 4g, Kim ngân hoa (khô) 16g, Bạc hà 2g, Cam thảo 1g. Rửa sạch, đun lấy nước, sau đó uống mỗi ngày.
Nhớ theo dõi nmn.vn để học hỏi nhiều kinh nghiệm bổ ích về phòng trị bệnh bằng các phương thuốc đông y.
Nguồn: suckhoedoisong.vn
