Chúng ta đã không xa lạ gì với cây cần tây hay còn gọi là cần thơm, là một loại cây thảo, ưa khí hậu mát ẩm, chịu được rét, sinh trưởng tốt vào mùa đông xuân, thường dùng toàn cây làm thuốc.

Nhận biết cần tây

Cây cao, có tuổi thọ gần 2 năm, thân mọc thẳng đứng, cao tới 1,5 m, nhưng có nhiều rãnh dọc, chia nhiều cành mọc đứng. Lá ở gốc có cuống, hình thuôn hay 3 cạnh, dạng mắt chim, tù có khóa lượn tai bèo.

Lá giữa và lá ngọn không có cuống, chia 3 hoặc xẻ 3 hoặc không chia thùy. Hoa gồm nhiều tán, các tán ở đầu cành có cuống dài hơn các tán bên. Không có tổng bao, hoa nhỏ màu trắng nhạt. Quả dạng trứng, hình cầu có vạch lồi chạy dọc.

Cần tây đã trồng nhiều ở Việt Nam để làm rau ăn, rất ngon khi rau cần tây xào với thịt bò, và thường dùng kèm với món hủ tíu Nam Vang ở miền Nam VN. Cần có hai loại; có loại cần cao, lớn, mọc hoang ở ruộng lầy, các thung lũng, bìa rừng núi; mọc nhiều nhất ở các ruộng bậc thang, sình lầy ở Quảng Ngãi, Bình Định v.v.

Hiện nay, rau này được xem như một loại rau sạch, thơm ngon, hợp khẩu vị. Chúng thường sống và xanh tốt vào mùa rét. Rau cần tây có nhiều tác dụng tốt trong chữa bệnh huyết áp cao, lợi tiểu trong phù thũng.

Bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là rễ và củ, lá thân cây cần ăn uống chín như rau muống.

Công dụng của cần tây

Theo Đông y, cần tây có vị ngọt ngọt đắng đắng, tính thiên về mát. Giúp ích cho hai kinh vị và gan. Nó có tác dụng hạ sốt, mát gan, giải độc não (bồi bổ thần kinh), nhuận phế (làm mát phổi, hết ho), hạ khí (trừ phong thấp), chỉ huyết (cầm máu).

Nó có thể được sử dụng để điều trị chóng mặt, nhức đầu, mắt đỏ, tăng huyết áp với mắt đỏ; cứng mạch máu, suy nhược thần kinh, sinh lý không đều…

Các nghiên cứu y học hiện đại cho thấy cần tây kiểm soát huyết áp. Nó thích hợp cho bệnh nhân cao huyết áp. Phù hợp phối hợp với chứng can dương thượng cang trong đông y (sắc mặt đỏ bừng, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, nóng giận nhẹ, ngủ không yên, đờ đẫn, bí bách…

Các phương thuốc từ cần tây

Chữa cao huyết áp, mất ngủ, đái buốt: Cần tây (tươi) 300 g, bỏ rễ, rửa sạch, thái nhỏ, cho vào máy xay, xay lấy nước, thêm chút mật ong. Uống 40 ml 3 lần một ngày, mỗi lần uống cần hâm nóng để có tác dụng tốt.

Chữa tăng huyết áp, kèm theo bệnh mạch vành, cholesterol cao: Gốc cần tây (tươi) 10 gốc, rửa sạch, giã nát, thêm hồng táo 10g, sắc lấy nước, chia 2 lần uống trong ngày; liệu trình 15 – 20 ngày.

Chữa mất ngủ: Gốc rau cần tây liền cả rễ 90g, toan táo nhân 9g (sao cháy đen), sắc nước uống.

Chữa nhức đầu: Gốc rau cần cả rễ 1 nắm, rửa sạch, giã nát, xào với trứng gà, ăn ngày 2 lần.

Chữa phong thấp đau nhức, viêm khớp: Rau cần tây tươi, giã vắt lấy nước cốt, thêm đường trắng, đun sôi lại, uống thay trà trong ngày.

Chữa sản hậu đau bụng: Rau cần tây tươi 300g (hoặc khô 60g); sắc lấy nước, thêm chút đường đỏ hoặc rượu trắng vào, uống lúc đói.

Lưu ý: Nếu không có rau cần tây tươi;có thể dùng rau khô sắc nước uống. Có thể tự chế rau cần khô như sau: rau tươi chần qua nước sôi; vớt ra phơi khô trong bóng mát, cất đi dùng dần. Khi thấy huyết áp đã trở lại bình thường, nên ngừng ngay, không dùng kéo dài.

Truy cập nmn.vn để xem thêm nhiều bài viết về y học cổ truyền.

Nguồn: suckhoedoisong.vn