Hạ khô thảo là một cụm bông hoa của cây Hạ khô thảo. Ta có thể dùng cả cây làm thuốc,món ăn nhưng mà tác dụng kém hơn chỉ dùng cụm bông hoa. Tránh nhầm lẫn với cây Hạ khô thảo Nam là cành mang lá và hoa của cây Cải trời, thuộc họ Cúc.
Lợi ích của hạ khô thảo
Theo như kinh nghiệm trong y học cổ truyền để lại, cây này có thể chữa được nhiều bệnh ngoài da.
Hạ khô thảo có chứa chất alcaloid tan trong nước, glucosid đắng (prunelin), tinh dầu chứa camphor, muối vô cơ chủ yếu là KCl và một số chất khác…
Theo Đông y, hạ khô thảo vị đắng cay và có tính hàn. Vào các chỗ kinh can và đởm. Có tác dụng điều hòa thanh hỏa, tán kết, mát gan sáng mắt.
Dùng rất có lợi cho người bị u nhọt, lao hạch, áp-xe, đau mắt đỏ, viêm gan siêu vi trùng và viêm vú tắc sữa, đau đầu chóng mặt còn có liệt ngoại vi, rong kinh huyết trắng, viêm gan vàng da cấp. Liều dùng là 8-20g.
Một số đơn thuốc dùng từ hạ khô thảo
Bài thuốc thanh hỏa, tán kết
Trị lao hạch, viêm tuyến sữa và bướu giáp, viêm gan…
Bài 1 – Hạ khô thảo thang: hạ khô thảo 30g (còn có thể dùng liều cao hơn). Sắc uống hoặc có thể dùng hạ khô thảo nấu cao mà uống. Trị chứng lao hạch cổ chưa vỡ, bướu giáp trạng đơn thuần,chứng bệnh viêm gan, viêm vú tắc sữa.
Bài 2: dùng hạ khô thảo 12g, cam thảo 4g, sắc uống ngày 1 thang, liên tục 20-30 ngày. Có thể trị lao hạch.
Bài 3: hạ khô thảo 20g nấu cùng huyền sâm 12g, thổ bối mẫu 12g. Sắc nước uống. Trị chứng lao hạch tuyến lâm ba, viêm tuyến sữa.
Mát gan, sáng mắt, trị can dương vượng:
Bài 1 – Bột hạ khô thảo: hạ khô thảo 62,5g, chích thảo 20g, hương phụ tửu 62,5g. Các vị tán thành bột. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 12g, uống với nước sôi để nguội. Trị đau nhức mắt do nhiệt ở gan.
Bài 2: hạ khô thảo 62,5g, bồ công anh 62,5g, tang diệp 12g, xa tiền thảo 12g, dã cúc hoa 12g. Sắc uống. Trị viêm màng tiếp hợp.
Bài 3: hạ khô thảo tươi 62,5g, hy thiêm thảo 62,5g, dã cúc hoa 62,5g. Sắc uống. Trị đau đầu do tăng huyết áp.
Bài 4: hạ khô thảo 20g, cúc hoa 12g, mẫu lệ sống 32g, thạch quyết minh sống 32g, xuyên khung 4g, mạn kinh tử 4g, Sắc uống. Trị tăng huyết áp gây đau đầu, đỏ mặt.
Bài 5 – Bổ can tán: hạ khô thảo 8g, hương phụ 4g. Tất cả tán bột, dùng cho 1 ngày, chiêu với nước sôi để nguội, hoặc ăn với cháo. Dùng tốt cho người bị can huyết hư đau đầu hoa mắt chóng mặt…
Một số món ăn chữa bệnh có hạ khô thảo
Chữa viêm kết giác mạc cấp (đau mắt đỏ), xuất huyết kết giác mạc, mụn nhọt, viêm vú tắc sữa, lao hạch. Dùng Cháo bồ công anh hạ khô thảo: bồ công anh 30g, hạ khô thảo 20g, gạo tẻ 60g.
Sắc hay hãm bồ công anh và hạ khô thảo lấy nước bỏ bã, gạo vo sạch cho vào nước sắc nấu cháo, khi ăn món ăn này nên cho thêm đường trắng đủ ngọt. Dùng một đợt 3-5 ngày.
Chữa nam giới lao mào tinh hoàn (hay gặp ở thanh niên 20 – 35 tuổi). Dùng cháo câu kỷ tử – hạ khô thảo: hạ khô thảo 20g, gạo tẻ 30g, câu kỷ tử 15g. Hạ khô thảo sắc lấy nước, bỏ bã, để riêng.
Cho gạo tẻ vo sạch và kỷ tử vào nấu cháo, cháo chín cho nước hạ khô thảo vào, đun sôi đều. Ăn ngày 1 lần, đợt dùng liên tục trong 15 ngày.
Kiêng kỵ: Người âm hư, dạ dày yếu không có uất kết kiêng dùng.
Ngoài hạ khô thảo ra ngoài kia còn rất nhiều loài thuốc quý chữa bệnh; cùng nmn.vn tìm hiểu nhé.
Nguồn: suckhoedoisong.vn
