Long nhãn còn có các tên gọi khác là á lệ chi và lệ chi nô. Đó là cùi của quả nhãn. Long nhãn thu hái xong được ngâm nước sôi khoảng 1-2 phút. Giữ dưới ánh nắng mặt trời trong khoảng bốn mươi giờ.
Hình dạng, thành phần của cây long nhãn
Cây cao 5–10 m. Vỏ cây xù xì, có màu xám. Thân nhiều cành, lá um tùm xanh tươi quanh năm. Lá kép hình lông chim, mọc so le, gồm 5 đến 9 lá chét hẹp, dài 7–20 cm, rộng 2,5–5 cm. Mùa xuân vào các tháng 2, 3, 4 ra hoa màu vàng nhạt, mọc thành chùm ở đầu cành hay kẽ lá, đài 5-6 răng, tràng 5-6, nhị 6-10, bầu 2-3 ô.
Quả tròn có vỏ ngoài màu vàng xám, hầu như nhẵn. Hạt đen nhánh, có áo hạt màu trắng bao bọc. Mùa quả là vào khoảng tháng 7-8. Cây nhãn tương đối chịu rét hơn so với các cây cùng họ như vải, đồng thời cũng ít kén đất hơn.
Kiểm tra cho đến khi nào lắc quả thấy có tiếng kêu lục cục bên trong quả là được, bóc vỏ, bỏ hạt rồi sấy cho đến khô, sao cho cầm không dính tay là được.
Long nhãn được dùng làm thuốc thì nên sên nhừ ra,bỏ bã, đậy kín bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
Trong long nhãn có các thành phần: adenine, choline, glucose, sucrose (Trung y); Chất đạm Axit Mập Vitamin A B…
Hạt nhãn chứa saponin; chất béo (thảo mộc Việt Nam); Cùi nhãn tươi có chứa: nước 77,15%, chất béo 0,13%, protid 1,47%, vitamin A, B. Ngoài ra hạt nhãn còn chứa tinh bột, saponin, chất béo và tanin.
Trong lá chứa quercetrin, quercetin, tanin (Từ điển vị thuốc Việt Nam).
Một số công dụng y học của long nhãn
Theo y học cổ truyền, long nhãn bổ tụy, dưỡng can, bổ tỳ dưỡng vị. Kiểm soát các cơ quan nội tạng không tốt; chán ăn Uống lâu dài giúp tăng cường trí não và trí thông minh.
Điều trị chứng lo âu cực độ; bệnh lao,triệu chứng hay quên, hồi hộp, hư phiền, mất ngủ, tự ra mồ hôi, giật mình lo sợ, các triệu chứng suy nhược (theoTrung dược học).
Kiêng kỵ về đờm hỏa hoặc thấp ở trung tiêu: không được dùng (Trung dược học). Bên ngoài mà bị cảm, bên trong có uất hỏa, đầy bụng, ăn uống đình trệ thì không dùng (Đông dược học thiết yếu). Liều dùng là 12-20g/ ngày.
Dưới đây là một số bài thuốc làm từ long nhãn là phương thuốc bổ ích cho người cao tuổi
Chữa bệnh lo âu, mất ngủ, hay quên:
Bài 1: Long nhãn 100g, táo tàu 50g, thái nhỏ ngâm với 500ml rượu trắng, để càng lâu càng tốt. Ngày uống 2 chén con trước bữa ăn.
Bài 2: Long nhãn 30g, sâm bố chính 20g (tẩm nước gừng sao vàng) hãm uống trong ngày.
Bài 3: Long nhãn 100g, giã nhuyễn trộn với bột hạt sen 100g, mật ong vừa đủ hoàn viên. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 12g.
Bài 4: Long nhãn 30g, hoàng kỳ 30g, phục thần 30g, mộc hương 15g, toan táo nhân 3g, nhân sâm 15g, chích cam thảo 8g, đương quy 3g, viễn chí 3g. Tất cả ngâm rượu uống.
Hạt nhãn và lá nhãn cùng được dùng làm thuốc như sau:
Thuốc cầm máu: Hạt nhãn cạo sạch vỏ đen, thái mỏng, phơi hay sấy khô, tán bột mịn đắp vết thương.
Chữa lở ngứa ở kẽ ngón tay, ngón chân: Đốt hạt nhãn cháy thành than rắc vào vết thương.
Chữa chảy máu cam: Hạt nhãn đốt lấy khói xông.
Chữa phù thũng: Lá nhãn 100g thái nhỏ, sao vàng, sắc với 400ml nước, còn 100ml uống làm 2 lần trong ngày.
Chữa bỏng: Vỏ quả nhãn đốt thành than tán bột mịn hòa với dầu vừng bôi vào vết thương.
Y học cổ truyền chứa đựng vô số bài thuốc quý giá từ thiên nhiên, cùng nmn.vn tìm hiểu xem còn bao nhiêu phương thuốc nữa nhé.
Nguồn: suckhoedoisong.vn
